زنبورداری و چند نکته ی طلایی درباره ی آن : حشره ای که از کهن الایام برای انسان مفید واقع بوده میباشد حشره ای نیست جز زنبور عسل؛ زنبور عسل از میلیون ها سال پیش تر از پیدایش انسان ها روی کره زمین به وجود آمده و مشغول فعالیت و زندگی بوده میباشد. انسان ها پس از کشف کندوهای زنبور عسل و مشاهده علاقه مندی خرس ها به این کندو ها در رابطه با آن کنجکاو شده و به سراغ این کندوها رفتند.
پس از آن پی بردن به خواص این ماده شفا بخش طبیعی، برای مصارف خوراکی و حتی درمان بیماری ها و بهبود زخم ها از عسل طبیعی استفاده می کردند. این گونه بود که انسان تصمیم به پرورش زنبورعسل گرفت و آغازی بود برای آغاز کار زنبورداری…امروزه هم این حرفه علاقه مندان زیادی دارد چرا که افراد می توانند با سرمایه ای اندک کار زنبورداری را شروع کرده و به درآمد نسبتا بالایی دست یابند.
ولی پیش از آغاز زنبورداری ضروری میباشد تا شناخت مختصری از انواع زنبور های عسل داشته باشید بعدا با هم به سراغ دیگر نکته ها مهم در زنبور داری خواهیم رفت…
زنبورداری؛ یک حرفه ی به طور کامل علمی و تخصصی
برخی افراد به این علت که زنبورداری از سال‌ها و قرن‌ها های گذشته تا به امروز به عنوان 1 حرفه مورد توجه بوده میباشد، گمان می کنند که بدون دانش و تخصص می توانند در حرفه زنبورداری مشغول به فعالیت شوند. شاید این یکی از مهمترین دلایل شکست زنبورداران در شغل خود باشد.صحیح میباشد که زنبورداری حرفه ای سابقه دار محسوب شده و گذشتگان ما بدون دانش فنی و فقط بر اساس تجربه می توانستند این شغل را به خوبی اداره کرده و نتایج دلخواه را به دست آورند.
ولی امروزه شرایط چه در بخش تولید عسل و فرآورده های زنبور عسل و چه در بخش عرضه و فروش محصول های زنبورستان تغییرات گسترده‌ای درست کردن شده میباشد.وجود این تغییرات به این معنا میباشد که با روشهای گذشته به هیچ وجه نمی توان برای تولید و فروش فراورده های زنبور عسل اقدامی انجام داد. اگر با روشهای سنتی بتوان زنبورداری نمود هم چندان بازدهی ضروری برای زنبوردار نخواهد داشت.
زنبورداری و چند نکته ی طلایی درباره ی آن
یکی از مهم ترین تفاوت های زنبورداری سنتی با زنبورداری مدرن که سبب شده پیچیدگی های نو و دانش های پیشرفته وارد آن شود این میباشد که در گذشته تنها زنبورداری به هدف فروش عسل طبیعی شکل می گرفت. این در حالی میباشد که در زنبورداری نو شما در کنار تولید عسل طبیعی میبایست به فکر تولید دیگر فراورده های زنبور عسل مثل ژل رویال، بره موم، گرده گل و زهر زنبورعسل باشید.
اصول حرفه ایی زنبورداری
نتیجه این که اگر می خواهید از زنبورداری به عنوان 1 شغل و کسب و کار یاد نمایید میبایست اصول و نکته ها اولیه و هم چنین مباحث حرفه ای در خصوص زنبور و زنبورداری را بشناسید. حتی اضافه نمودن تکنیک‌های مختلف کسب و کاری مثل حسابداری، تکنیک های فروش و… هم از جمله مواردی هستند که میبایست بصورت جدی بوسیله زنبوردار تازه کار مورد توجه قرار گیرند.
1 زنبوردار حرفه‌ای بصورت مداوم در حالا آموزش دیدن میباشد. خوشبختانه در سال‌های اخیر با رشد تکنولوژی اینترنت امکان مشاهده دوره های آموزشی بصورت آنلاین فراهم شده میباشد. شما در هر کجای ایران که باشید میتوانید در کلاس های زنبورداری شرکت کرده و دانش و تخصص خود در زمینه زنبورداری را زیاد شدن بدهید.
اگر 1 زنبوردار تازه کار هستید توصیه میکنیم تا جای ممکن در کلاس های آموزشی زنبورداری شرکت نمایید و با زنبور، تولید فرآورده های زنبور عسل و هم چنین روشهای فروش تمامی فراورده های زنبور آشنا بشوید.
آشنایی با گونه های مختلف زنبورعسل
اگر می خواهید 1 زنبوردار موفق شوید میبایست اطلاعات خوبی در مورد زنبورداری به دست آورید. یکی از مهم ترین این اطلاعات، آشنایی با گونه های زنبور میباشد. آشنایی با گونه های زنبور عسل به شما یاری میکند تا در هنگام خرید یا رفتار با زنبورها، صحیح عمل نمایید.
هرچند در ایران تمامی گونه‌های مختلف زنبورعسل وجود ندارند و تنها برخی از آنان در اقلیم های مختلف امکان پرورش و زندگی یافته اند؛ ولی به پیشنهاد می‌رسد آگاهی داشتن نسبت به انواع زنبور عسل به شما یاری میکند تا هوشمندانه تر در هنگام خرید کندو و زنبور عسل اقدام نمایید
زنبور عسل هندی
زنبور عسل هندی جثه ای کوچکتر از زنبورهای عسل معمولی دارد به همین ترتیب اندازه سلول هایی که در کندو صحیح میکند هم کوچکتر بوده و در نتیجه تولید عسل کمتری خواهد داشت.
زنبور عسل درشت
محل زندگی اینگونه از زنبور های عسل در هندوستان و چین میباشد. این زنبورها جثه بزرگ تری نسبت به زنبورهای عسل معمولی دارند و بزرگ ترین زنبور عسلی هستند که تا کنون شناسایی شده میباشد. زنبورعسل درشت، در حیات وحش زندگی میکند و کندو های خود را بر فراز شاخه های بلند درختان می سازد. اینگونه از زنبور عسل در سال چند بار از کندو های خود کوچ میکند و در رابطه با مبحث زنبورداری غیر اقتصادی به شمار می روند.
زنبور عسل کوچک
اینگونه از زنبور از تمام گونه های زنبور عسل کوچکتر هستند و همچون زنبور های عسل درشت، در حیات وحش و ذیل درختان لانه درست می کنند. این دسته از زنبور ها بیش در هندوستان و مناطق جنوبی ایران یافت میشوند و همچون زنبور های عسل درشت تک شان و غیراقتصادی هستند.
زنبورعسل اروپایی
زنبور عسل اروپایی به زنبورانی گفته میشود که در کندو ها نگهداری میشوند و دارای نژاد های مختلفی هستند.
زنبور عسل پسندیده میبایست چه خصوصیاتی داشته باشد؟
برای این که زنبورداری را شروع نمایید ضروری میباشد تا از زنبورهایی که از نژاد خوبی بهره مند هستند بهره ببرید تا سود بیشتری شامل حالتان شود. حال با هم به خصوصیاتی که 1 نژاد پسندیده از آن بهره مند میباشد می پردازیم:
– زنبورعسل متناسب برای زنبور داری میبایست پر محصول بوده، آهسته باشد و کمتر نیش بزند.
– زنبور عسل پسندیده میبایست بچه دهی کم و در مقابل قدرت چرای بالایی داشته باشد.
– درمقابل امراضی که زنبور عسل را تهدید میکند مقاومت بالایی داشته باشد.
– زنبور عسل با نژاد پسندیده در زمستان مصرف عسل کمتری دارد.
اگر بخواهیم به مرغوب ترین نژاد زنبور عسل برای زنبورداری بپردازیم میبایست گفت زنبورعسل اروپایی یا زنبور عسل معمولی با نژاد ایتالیایی، کارنیکا و قفقازی برترین گونه های زنبورعسل برای زنبورداری به شمار می روند. زنبورهای عسل ایرانی جثه زیاد ریزی دارند، زیاد مهاجم بوده و پر نیش هستند اما در عین حالا عسل زیادی تولید می کنند و در مقابل امراض و آفات مختلف مقاوم هستند.
زنبورداری و چند نکته ی طلایی درباره ی آن
تعداد و وقت خرید کندو برای آغاز زنبورداری
برترین وقت برای خرید کندو زنبور عسل اواخر زمستان تا اوایل بهار میباشد چرا که کندو زمستان را پشت سر گذاشته و جمعیت کنونی، جمعیت اصلی کندو را تشکیل میدهد. ضروری به ذکراست، افراد مبتدی که میخواهند شغل زنبورداری را در قبل بگیرند نبایستی در پاییز و زمستان کندو خریداری کنند چرا که در این وقت جمعیت موجود در کندو ها جمعیت کاذب میباشد و در زمستان بسیاری از زنبور های موجود در کندو ها از بین خواهند رفت.
برای شروع کار زنبورداری در بهار اقدام به خرید کندو کنید؛ برای آغاز 2 الی 3 کندو جوابگوی شما خواهد بود.
کندوی زنبور عسل را از کجا بخریم؟
برای آغاز کار زنبور داری میتوانید از زنبورداران با سابقه کندو مورد نیاز خود را خریداری نمایید ولی میبایست توجه داشته باشید که امکان دارد این کندو ها دارای آفت باشند و یا این که نتوانید کندوی سالم و مناسبی خریداری کنید؛ بهتر این میباشد که با مراجعه به سازمان جهاد کشاورزی استان خود، کندو سالم و متناسب خریداری نمایید و در کنار اطمینان از خرید با کیفیت، از امکانات دولتی و دوره های آموزشی زنبورداری، جذب زنبورعسل به کندو، زیاد شدن جمعیت زنبور های کلنی و … هم بهره مند بشوید.
نکته های لازم که در هنگام خرید کندو
ملکه برنا، مهمترین معیار برای 1 کندوی مطلوب و متناسب به شمار می رود از این رو از این که ملکه برنا میباشد و فعالیت مطلوبی دارد اطمینان حاصل نمایید. در این خصوص به راه رفتن ملکه توجه نمایید، اگر زنبور ملکه نتواند به خوبی راه برود حاکی از آن دارد که این ملکه قادر به تخم گذاری مطلوب و متناسب نخواهد بود.ملکه زنبور عسل میبایست تخم ریزی مرتب و با وقت بندی دقیق داشته باشد، ملکه ای که تخم ریزی نا متناسب دارد، یا مریض میباشد یا این که به اندازه کافی برنا نیست.
وجود ملکه پیر و یا مریض سبب کاهش جمعیت زنبورهای کندو و در نهایت محصول دهی کمتر خواهد بود.کندویی که در ابتدا فصل بهار خریداری می نمایید، میبایست جمعیت فراوان و قوی داشته باشد، یعنی این جمعیت میبایست پشت و روی 8 یا 7 کادر موجود در کندو را بپوشانند.در وقت خرید کندو دقت ضروری را به خرج بدهید تا کندو عاری از هرگونه بیماری و آفت باشد؛ بیماری هایی نظیر گندیدگی نوزاد و آفت آکنه واروا از شایع ترین مشکلاتی میباشد که کندو را درگیر میکند.
شما برای آغاز پرقدرت کار زنبورداری نیازمند کندو های سالم و قوی هستید تا با کیفیت ترین و بیشترین مقدار عسل را از کندو ها استخراج کنید؛ پس لازمه تولید متناسب، کندو های مطلوب و سالم میباشد به همین منظور مشخصه های 1 کندو سالم را در ادامه برای شما شرح داده ایم.
یک کندوی سالم چه ویژگی هایی دارد؟
• کندوی سالم کندویی میباشد که هیچگونه شکاف یا سوراخی روی آن وجود نداشته باشد.
• درب اصلی کندو و تخته ای که کف آن قرار دارد سالم و 1 تکه باشد .
• نبایستی ضخامت چوب کندو خصوصا در ساختمان اصلی کمتر از دو سانتی متر باشد. دراین گونه این کندو مقاومت بالایی نخواهد داشت.
• کندو ها میبایست رنگ و شماره گذاری شوند تا تهیه شناسنامه برای آن ها امکان پذیر باشد.
فصل متناسب پرورش زنبورها
پرورش نوزادان زنبور عسل به میزان کم و در فصل زمستان شروع شده، تا اواسط فصل بهار ادامه می یابد و این رشد به مرور وقت به حداکثر خود خواهد رسید. اگر شرایط آب و هوایی مطلوب باشد این روند تا اواخر فصل بهار ادامه خواهد داشت و در فصل پاییز زاد و ولد به طور کلی متوفق خواهد شد.
1 کندو شامل زنبور ملکه، چند صد زنبور نر جهت جفت گیری با ملکه و چند هزار زنبور کارگر میباشد و این جمعیت در فصل بهار و تابستان که زنبور ها برای جمع آوری شهد گل ها فعالیت بیشتری دارند فراوان تر خواهد شد که جمعیت زنبور های نر در این فصل ها به بیش میزان خواهد رسید. زنبور های نر و کارگر هر کدام وظیفه خاصی دارند، هیچ کدام اهداف انفرادی را دنبال نمی کنند، زنبور ها از 1 هدف واحد پیروی می کنند و این هدف بقای نسل و دفاع از کندو و نگهداری از آن میباشد.
وسایل کار مورد نیاز در زنبورداری معمولی
وسایل زنبورداری دودی
– کلاه توری مخصوص زنبورداری
– دستکش های از جنس چرم یا کتان
– دودی و چنگک های پولک برداری
– دستگاه استراکتور برای جداکردن و استخراج عسل
– اهرم مکان به مکان کننده قاب ها در کندو
– کاردک مخصوص
– قفسه متناسب برای ملکه زنبور عسل
– برس نرم در جهت جدا نمودن زنبور ها از قاب های کندو
– ظرف غذا خوری مخصوص زنبورها
– تخته موم دوز که تکیه گاه مناسبی برای موم در هنگام موم دوزی خواهد
– خرید کندوی خالی، خرید موم دوز و موم بر
– خرید لباس کار مخصوص با سر آستین و دم پای کش دار
موارد ذکر شده برای زنبورداری معمولی بیان شده میباشد و بی شک هر چه لوازم و امکانات بیشتری داشته باشید در کار زنبورداری و برداشت محصول موفق تر عمل خواهید نمود.
انتخاب محل متناسب برای قرار دادن کندو ها و آغاز کار زنبورداری
محل استقرار کندو
انتخاب محل متناسب با شرایط مطلوب برای استقرار کندو ها یکی از نکته هایی میباشد که به رونق و سلامت کندوهای شما یاری خواهد نمود. 1 محل استقرار پسندیده میبایست شرایط گفته شده در ادامه را داشته باشد:
شرایط آب و هوایی
مناطقی که در معرض گرما و سرمای فراوان هستند، بارندگی های پیوسته دارند، هوا در اکثر مواقع ابری میباشد و باد های شدید می وزد و یا این که هوا غالبا شرجی و آلوده میباشد، برای استقرار کندوهای زنبور عسل زیاد نامناسب خواهد بود. کندو ها میبایست در محیطی آهسته با دمای هوای مساعد قرار بگیرند چرا که زنبور ها در دمای شانزده الی 32 درجه می توانند فعالیت متناسب داشته باشند؛ این حشرات مفید، در دمای کمتر از هشت درجه و بیش از 39 درجه سانتی گراد از کندو خارج نخواهند شد.
پوشش گیاهی مطلوب در منطقه
پوشش گیاهی منطقه میبایست از گیاهانی باشد که زنبورعسل قادر به استفاده از شهد آن ها باشد؛ گیاهانی مانند یونجه، آویشن، نخود، آفتابگردان، شبدر و… درختان گلابی، اقاقیا، بادام، بیدمشک و… منابع مناسبی برای مصرف و جمع آوری شهد بوسیله زنبور عسل هستند. هرچقدر که منابع بیشتری در دسترس زنبور باشد، عسل با کیفیت تر و بیشتری تولید خواهد شد که البته این امر تاثیر به سزایی بر رونق زنبورداری شما خواهد داشت.
اهمیت وجود منبع آب سالم در اطراف کندو ها
آب مایع حیات هر جانداری میباشد، زنبور هم از این قاعده مستثنی نیست بنابراین، این منبع حیاتی برای زنده بودن زنبور عسل لازم میباشد و میبایست در اطراف کندو منابع آبی جهت تامین آب مورد نیاز برای مصرف زنبور ها فراهم شود.
بهداشت منطقه استقرار کندو ها و اهمیت آن
بیماری های مختلف سبب نابودی جمعیت زنبور ها میشود چرا که زنبور های عسل نسبت به برخی از بیماری ها زیاد حساس هستند؛ برای حفظ جمعیت زنبور ها و تضمین سلامت آن ها بهتر میباشد که محیط استقرار زنبور های عسل از بهداشت متناسب برخوردار باشد تا دچار ضرر و زیان و در ادامه آن نابودی زنبور های عسل نگردید.
استقرار کندو های زنبور عسل در باغ یا مزرعه
بهتر این است که کندو های زنبور عسل را به جایی دور تر از مناطق مسکونی انتقال بدهید تا هم زنبور ها فضای کافی برای گشت زنی و جمع آوری شهد گل های مختلف را داشته باشند و هم این که از نیش زدن احتمالی زنبورها و سرو صدای آن ها مصون بمانید. در این شرایط علاوه بر زیاد شدن تولید عسل، به روند گرد افشانی و زیاد شدن رشد گیاهان منطقه یاری شایانی خواهید نمود.
آفات و بیماری های زنبور عسل
کسانی که در زنبورداری مبتدی هستند، گاها از بیماری های گریبان گیر زنبورعسل بی خبر هستند و می پندارند که این موجودات هیچگاه درگیر هیچ گونه آفت و بیماری نخواهند بود ولی میبایست بگوییم که این فرضیه به طور کامل اشتباه است! در ادامه به این موارد اشاره خواهیم داشت…
شکارچیان زنبور عسل:
پرندگانی که زنبورخوار هستند، برخی از گونه های موش ها، خرس ها و جوجه تیغی.
آفات زنبور عسل:
کرم های موم خوار، شپشک، کنه هایی همچون واروا و کنه درونی.
بیماری های زنبور عسل:
بیماری های ویروسی و قارچی و بیماری های تک یاخته ای. در کنار این موارد میتوان به دیگر بیماری هایی مانند لوک آمریکایی و اروپایی، نوزما، یبوست اشاره داشت.
زنبورداری و چند نکته ی طلایی درباره ی آن
برداشت عسل و فراورده های زنبورعسل
دست یابی به محصول های ویژه زنبور عسل و گرده افشانی گل ها از اصلی ترین اهداف انسان ها از زنبورداری و پرورش زنبور عسل میباشد و به همین جهت بوده که حرفه زنبورداری تا کنون از پیشرفت چشم گیری برخوردار بوده میباشد. زنبور عسل در کندو ها محصول های مختلفی از قبیل، عسل، موم، بره موم، گرده گل، ژل رویال تولید میکند، زمانی میتوان محصول های زنبور عسل را برداشت نمود که حداقل یکی از قاب های کندو دارای عسل باشد.
مطالب مرتبط :
